اشعار

مقـتل به فصل ذبح عـظیم خـدا رسید            راوی داسـتـان به غـروب مـنا رسید

پیچید بانگ هَل مِن مردی میان دشت            او یار خواست لشگر تیـر از هوا رسید

افـتـاد بر زمـین تن مـجـروح آفـتـاب            بـاد مـخـالـف آمـد و ابــر بـلا رسـیـد

بازی تـیر و نیـزه و خـنجـر تمام شد            وقت هـنرنمایی سنگ و عـصا رسید

از تـل زیـنـبـیـه ســرازیـر شـد زنـی            آری رسید خـواهـرش اما کجا رسـید

جایی‌که حنجری شده درگیر خنجری            جایی‌که جـان او به لب تـیغ ها رسید

جشن است! دور هلهله‌ها هم گذشت و حال            هـنگـام پـایکـوبی اسـبـان فـرا رسـید

برگـشت اسب شاه ولی شاه برنگشت            ساحل گریست، کشتی بی ناخدا رسید

نشـنید کسی سوز صدای سخـنم را            دیـدنـد ولی لحـظـۀ پـرپـر شـدنم را

مشغول دعا بودم و مشغول مناجات            بستـند به سرنیـزه سنان‌ها دهـنم را

با ضربۀ شمـشیر جـدا کرد حرامی            بر سـیـنۀ من دست عزیز حسنم را

در پیش دوتا چـشم تر مـادرم آن‌ها            بردند به غـارت ز تـنم پـیـرهنم را

پس حمزه کجائی که بیائی و ببـینی            مثله شدن تک تک اعضای تـنم را

در قتلگه آمد پس از این واقعه زینب            حق داشت که زینب نشناسد بدنم را

با دست خودم هدیه به او دادم و رد کرد            آنکس که چنین برد عـقـیق یمنم را

پُـر بود شکم‌ها همه از نان حرام و            نـشنـید کسی سوز صدای سخـنم را

دست بر قبضۀ خنجر زد وآمد سویش            بین گودال دو زانو شده رودر رویش

دست را بر بدنش می‌زد و با خیره سری            امتحان کرد به رگهای گـلـو چاقـویش

سـایـۀ پنـجـه دسـتـی طـرف سـر آمـد            تا که بر هم بزند حالـت در گـیسویش

سنگ را مثل سر نیـزه تراشـش دادند            تا که جـاگـیـر شود بـر لـبـۀ ابـرویش

آن قدر خون ز هر روزنه‌ای جاری بود            که نـشد تـکـیه نـمـاید به سر زانـویش

لشکـر او وسـط عـلـقـمه از هم پاشـید            آنکه بر خاک شده هم عـلم و بازویش

رمقی نیست دگر؛ نیزه و سنگش نزنید            این روا نیست کسی پا بنهد بر رویش

خنجر آماده شد و فاطمه از راه رسید            و فضا پر شده از رایحۀ خوش بویش

رفت تا نیـزه ز پهلوی حسیـنش بکشد            تازه شد در نظـرش درد سر پهلـویش

خدا کـنـد به دلت آب هم تکـان نـخورد            نـشسته‌ام که غـباری به پلکـتان نخورد

تو خوب باش فـدای سـرت، سر زینب            تو باش باغ دلم سیـلی از خزان نخورد

امـیـر امـر نـمــوده به بـادهــا امــروز            که روسری ز سر دختران تکان نخورد

دلـت نـیـامـد و مـن هــم دلـم نــمـی‌آیـد            مسیر روضه به شیرخواره ناگهان نخورد

خدا کـند که بـگـیرد دعـای من امـروز            خدا کـند که مسیرت به ساربان نخورد

اگر چه مادرمان روضه خوانده از گودال            سرت به نیزه و شمشیر توأمان نخورد

و کـاش عـصر دهـم پـای ناقـۀ عـریان            دوباره چشم من آنجا به این سنان نخورد

بـمان کنار عـزیزم که دخـترت روزی            هزار ضربۀ سیلی از این و آن نخورد

کـنـار چـشم ربـاب و میان بـزم شراب            خدا کند که لبت چوب خـیزران نخورد

حرف رفتن مزن ای یار دلم می‌شکنـد            در عـزای دو عـلمـدار علـم می‌شکـنـد

شـانه‌هـای به عـزا مـتـصلـم می‌شکـنـد            پـایـه‌های بـدنـم آب و گِـلـم مـی‌شـکـنـد

حرف رفتن مزن ای یار مرا می‌سوزی            شیـون و ناله فقـط بر دو لـبم می‌دوزی

فـکـر تـنهـایـی بعـد از تـو مــرا آزارد            شعـلـه‌ها در دل آتـش زده می‌افـروزی

من که غربت زده‌ای بی‌کس و دور از وطنم            از جـدایی تو مگـو تاب نمـانـده به تـنم

با وداع گفتن خود قلب مرا خون کردی            خیره در چشم تو از عمق درون ناله زنم

من که از کودکی‌ام همدم و یارت بودم            هرکجـا رفتی و بودی به کنـارت بودم

جان من بستـه به جـان تو چنـان آئـینـه            کـن تــرحّـم بـه دلــم آیــنـه‌دارت بـودم

مگـو با زینب دلخـون ز جدایی سخنی            که برادر به کـلامت دل من می‌شکـنی

نه توانی که ببـینـم سـرِ تو بـر سـرِ نی            نه قـراری که ببـینم به زمیـن پاره تنی

از نگاهـم به نگاهت، نگهـم می‌خـوانی            راز دلبستـگی‌ام را به خـودت می‌دانی

مادرم کرده وصیّت به من هنگام وداع            زیـنبـم بر سر پـیـمـان حسیـن می‌مـانی

چشم پُر اشک من از خون دلم لبریزست            آسـمـان نـگـهـم اَبـر غــم پـائــیــزسـت

با خداحافظـی‌ات خیمه سراسر غـم شد            در مقابل سپـه دشمن ما خـون ریزست

می‌روی جانب میدان و نگاهت با ماست            دانم حتی به صف حادثه آهت با ماست

با رقیـه به سکـیـنـه چه بگـویـم بی‌تـو؟            بر سر نیزه دو چشمان به راهت با ماست

گرچه در وقت وداع گریه سبب‌ساز نشد            مانـع رفـتـن فـرمـانـده ز پــرواز نـشـد

سروری شرح غم حضرت زینب برگو            بی‌غمـش هیـچ دلی مرثـیـه پرداز نـشد

گـسـسـتم از هـمه دلـبـسـتـگی‌هـا            به سـر آمد غـم و دلخـستـگـی‌ها
بـه سـر آمـد غـم دیـریـن دیــدار            رسـیـده لـحـظـۀ شـیـریـن دیـدار

زنـان و کــودکـان را وا نـهــادم            مـیـان دشــمـنـان تــنـهـا نـهــادم
به سـویت آمـدم تـنهـاتر از پیش            رهاتر، تشـنه‌تر، شیداتر از پیش
قــبـولـم کـن بـه قـربـانـی خـدایـا            خـلـیل‌ات را به مـهـمـانی خـدایا
عجب قـرب و بهـایی دارد اینجا            عجب سعی و صفایی دارد اینجا
گلوی تشنه‌ام را اشک ساقی‌است            مرا تا دوست یک شمشیر باقی‌است
به صحـرای دلـم پـیچـیـده بویت            الـهی تـشـنـه در راهـم به سویت
گشودم سوی تو بال و پر ای دوست            تنـم بیزار از بار سر ای دوست
نـدارم شکـوه از زخـم سر و تن            و از تـنـهـایـی و انـبــوه دشـمـن
نه غـربت می‌کـنـد انـدوهگـیـنـم            نـه داغـی می‌نـشـانـد بر زمـیـنـم
تکـاپـو کـرد خـصـم تـیـره دل تا            بـجـنـبـانـد دل نـسـتــوهـم از جـا
ولی هـر بار پـا بـرجـا تـرم دیـد            صبور و سخت و بی‌پروا ترم دید
بسی کـوشـید از شـورم بـکـاهـد            نمی از عـشق منـصـورم بکـاهد
نمی‌فـهـمـیـد مـا شـور آفـریـنـیـم            امــــام اولــیــن و آخـــریــنــیــم
نمی‌فـهـمـید مـعـصوم از گـنـاهم            نـگـردد هـیـچ خـاری سـد راهـم
گـمـان مـی‌کـرد مـن بی‌تـاب آبـم            نـمـی‌دانـسـت بـاران و سـحــابـم
نمی‌فـهـمید روح آب، زهـراست            چراغ زندگانی روشن از ماست
نـدارد عـزم من آهـنـگ سـسـتی            نمی‌گـیـرد شـتـابم رنگ سـسـتی
دمـی آسـوده و آسـودن هـیـهـات            حسین و یک قدم برگشتن هیهات
به اشک زینب نـسـتـوه سـوگـنـد            به عزم و طاقت چون کوه سوگند
به گـلـبـرگ گـلـوی اصـغـر مـن            بـه عــبـاس دلـیــر و اکـبــر مـن
قـسـم بـر اشـک زین الـعـابـدیـنم            بـه مــردان حـمــاســه آفــریــنـم
که من از یک دم بی‌دوست سیرم            اگـر سـر مـی‌دهـم مـنـت پـذیـرم
مرا عزمی به پهنای غدیر است            مرا در پیش حجّی بی‌نظیر است
سراپا غرق نور و عشق و شورم            محمد در حـرا، موسی به طورم
من از زنـدان تن خوشـنام رستم            من از میـقـات خون احرام بستم
حرامم باد ماندن دیگر ای دوست            بجز در خون شکفتن دیگر ای دوست
حـرامـم بـاد پـیــونـد ســر و تـن            حـرامـم بـاد بـر پــای ایـسـتـادن
مـقـدر شـد مـرا احــرام ایـنـجــا            یکی از خون یکی از خاک صحرا
به باغ مـقـتـلم بوی بهـشت است            محقق شد هر آنچه سرنوشت است

می‌بـیـنم از نسـیم سـبک‌تـر شده تـنت            از بسکه تکّـه تکّـه مکـرر شـده تنت
با سی هـزار حرمـله تنها شدی و بعد            تصویر چـند تا علی اصغـر شده تنت

دل‌کـند می‌شـوند مگـر از تو نـیـزه‌ها            بـر دست‌های نـیـزه کـبـوتر شده تنت
هرگز کسی به ارباً و اربایی تو نیست            بـدتـر ز پیـکـر عـلی اکـبـر شده تنت
دورت هزار نیزۀ وحـشی کـمین زده            در کـیـنـه‌زار حـمزۀ دیگـر شده تنت
تا هر قـبیله مشق نـویسد به پـیکـرت            چون صفحه‌های پـارۀ دفـتر شده تنت
یک ضربه نه دو ضربه نه وقتی که ضربه‌ها            رأس دوازده شـده بـی‌سـر شـده تـنت

دلت می‌لرزد از فریادهای آخرم برگرد            دلم می‌لرزد از خون گریه‌های خواهرم برگرد

مرا بگـذار در گودال با سر نیـزه‌ها تنها            نبینی نیزه کاری تا شود بال و پرم برگرد

برو جان تو و جان صلابت‌های معجرها            تویی بعد از من و عباس امید حرم برگرد

نگاهت را بگیر از چشم‌های من خداحافظ            ببین که شمر پرسه می‌زند دور و برم برگرد

نفس هایم به آخر می‌رسد طاقت نداری تو            ببینی کُندی خنجر به زیر حنجرم برگرد

برایت سخت خواهد بود از نزدیک این صحنه            چه خواهد کرد تاب پنجه با موی سرم برگرد

هنوز از ضربه‌هایش چند تای دیگری مانده            شده وقت حسینم وا حسینِ مادرم برگرد

مـقـتـل از خـون تنِ تو شـبـیـه دریـا بـود            خواهـرت دید که چه غـائـله‌ای برپا بود

دور گـودال همه دور و برت جمع شدند            نیمه‌جان بودی و بر گِرد تنت غوغا بود

تو زمین خوردی و زینب به زمین خورد حسین            به سرت سنگ زدند، خواهر تو آنجا بود

نیزه و تیـر ز هـر سـو به سویت می‌آمد            اثـر تـیــر روی ســیــنـۀ تـو پــیــدا بـود

نـاگـهـان ولــولـه در عــالـم بـالا افــتــاد            نیـزه‌ای گـشـت بـلـند و سـر تو بـالا بـود

کهـنه پیـراهـن تو دردسـری بود حـسـین            بر سـر غـارت پـیـراهـن تـو دعـوا بـود

ناله‌ای می‌رسد از گوشۀ گودال به گوش            به گـمـانم که حسین مادر تـو زهـرا بود

حرمله شمر سنان خولی و اخنس جمعند            همگی یک طرف و خواهـر تو تنها بود

یک لشکر و یک جسم در خون آرمیده            دارد نظاره خـواهـری قـامت خـمیده

شمشیر و نیـزه گرد او گرم طـوافـند            زینب نـظـاره می‌کـند با اشـک دیـده

ناگاه مقـتـل همچنان دریای خون شد            بر نیـزه شد یکـباره یک رأس بُـریده

فـریـاد بر آمـد هـمـه تکـبـیر گـفـتـنـد            دیدند همه رنگ از رخ زینب پـریده

پـیـراهـنش را گرگهـا یـغـمـا نمـودند            حالا پس از آن نـوبت خـاتـم رسـیـده

گفتم بگویم بعد از این از حال زینب            شد جاری از نوک قلم خون بر جریده

نا گه قـلـم بگـشود لب را چنین گفت:            شاعـر بـیا بـگـذر ز پـایـان قـصـیـده

سر به روی نیزه رفت و تن نداشت            جسم درهم زیر و رو کـردن نداشت

بـد سـلـیـقـه بـودن غــارتـگـر اسـت            ورنه کهـنـه پـیـرهـن بُـردن نـداشت

نـــیــزه‌هـا بــا نـیـت قُــرب آمــدنــد            حـنجـرش نـای نـزن گـفـتـن نـداشت

پـیـر مـردی که زدی، لـعـنت به تـو            پـیـکـر پـاره عـصا خـوردن نـداشت

شـاه مــا از مــادرش شــرمـنـده شـد            پـیکـرش یک جای بـوسـیدن نداشت

گفته بودی مرگ در بستر برایت خوب نیست            دیدن تنهایی خواهر برایت خوب نیست

پیرهن کهنه به تن کردی برایت خوب بود            این عقیق سرخ و انگشتر برایت خوب نیست

هر قَدَر شمشیر خوردی بیشتر گفتی علی            ذکر نام نامی حـیدر برایت خوب نیست

از جلو سخت است می‌دانم ولیکن صبر کن            در نیاور تیر را از پَر، برایت خوب نیست

سن و سالت رفته بالا آه دست و پا زدن            زیر نعل اسب یک لشگر برایت خوب نیست

غیرت الـلهی و می‌دانـند این نامحـرمان            دیدن اشک و غمِ کوثر برایت خوب نیست

سمت گـودال آمده با قـامتی خـم فـاطـمه            باز می‌گویی: نیا مادر! برایت خوب نیست

کمی آرام برو کم شود این خون جگری            برده‌ای دل زهمه کاش ز من جان ببری
من هـنـوزم به دلـم مـانده تمـاشات کنم            چـقـدر زود شـد ایـام وصـالت سـپـری

با تن پـرپـر اکـبـر چـه وداعـی کـردی            بی‌عصا مانده‌ای ودست به روی کمری
تک تک اهل حرم دست به دامان توأند            سرپـیـری چـقـدر نـاز تو بـایـد بخـری
مثل زهرا به سرت شانه کشیدم ای‌کاش            که نیـفـتد سر گـیـسوی تو دست دگری
نـا امـیــدم کـه تـو را بـاز بـبــیـنـم امـا            روی تل منـتـظرم تا که بگـیرم خـبری
چادر خـاکی من را نـتکان گـریه نکـن            که مـهـیا شـده‌ام بگـذرم از هـر گـذری

جز خاک و خون برای تن خود کفن نداشت            گـیرم کـفن برای تنـش بود، تن نداشت

شرمنده شد که خواهر او بی‌نصیب ماند            جـایی برای بـوسۀ او بـر بـدن نـداشت

»ما را ببر به سوی وطن» را سکینه گفت            اما به غـیر خـانۀ قـبـرش وطن نداشت

ای کاش تیر و نیزه و شمشیر بود و بس            ای کاش جمع لشکرشان، بد دهن نداشت

دشمن برای منطق فرزند و خواهرش            جز چوب خشک، پاسخ دندان شکن نداشت

یعقوب شهر، چشم خودش را سپید کرد            یـوسف ولی برای شـفا پیـرهن نداشت

در قـتـلگاه چـشـم تو سمت خـیام بود            دعـوا بـرای غـارت رأس امـام بـود

ای کاش مانـده بود لـباسی که داشتی            شـایـد بـرای مــادر تـو الـتــیـام بـود

می‌گفت شمر بعد علی اصغرش حسین            دیگر توان نداشت و کارش تمام بود

آقـا بـبـخـش، زیـنـب اگـر دیـر آمـده            در قـتـلگاه دور و برت ازدحـام بود

فـرمـود تـا امــام عـلـیـکـن بـالـفـرار            بـهـر مـخـدرات فــرار الـتــزام بـود

عدل علی به کینۀ این قـوم علتی‌ست            این قـوم پست در صـدد انـتـقـام بود

رأسی که چوب خورد به دندان وبرلبش            آیـه به آیـه صوت رسـایـش پیام بود

گیسوی او به قامت نی ناله می‌سرود            بر اهـل بـیت سایـۀ او مـسـتـدام بـود

زخم بر زخم نشست و بدنت را پُر کرد            فرش خون پهن شد و حجم تنت را پُر کرد

نـیـزه پـیـچـیـد به اعـماق تنت از پهـلو            یـاد مـادر هـمـۀ پـیـرهـنت را پُـر کـرد

روضه مکشوف شد آن وقت که از دست کمان            ناگهـان تیـر پـرید و دهـنت را پُر کرد

غـیرت بادیه جـوشـید از این عـریـانی            خاک برخواست و جای کفنت را پُر کرد

نعل ها محض تن و پیرهنت تازه شدند            سـمِّ مـرکب همۀ دشت تنت را پُر کرد

غارت از خیمه زمانی که به گودال رسید            دشـمنت چـشم عـقـیق یمنت را پُر کرد

زلف تو روی نیـزه به دستان باد بود            دور و بر عـقـیـله حـرامـی زیـاد بود

آتـش گـرفت پیـش نـگـاه تو خیـمـه‌ها            شعله به شعله چشم تو شرح معاد بود

می‌خواستی که دین حـقـیقی بیان کنی            بر لـشکـری که در صدد ارتـداد بود

هر کس رسید ضربه به قصد ثواب زد            قـرآن بی‌عـلی ثـمرش، این فـساد بود

بعد از مصاف، سعد لعین در خیال ری            می‌زد شراب و در دل خود شاد شاد بود

گهواره را به قـیمت ارزان فروخـتـند            بازار چوب کوفه از این رو کساد بود

بغـض علی‌ست علت این ظلم آشکار            در قـتـلـگـاه جـنـگ سرِ اعـتـقـاد بـود

این بار آخر است منم روبه روی تو            تو سوی من نشستی من هم به سوی تو

کفراست کفر اگر که بهشت آرزو کند            وقتی نشسته زینب تو پیـش روی تو

گریه امـان نداد که ما درد دل کـنـیم            جان میرود زچشم من از گفتگوی تو

ای جان من مفارقت از جسم من مکن            من رو به قبله ام به خدا روبه روی تو

*************

بر روی تل نشستم و دیدم که ریختند            با تیغ و سنگ و دشنه و نیزه به روی تو

یک نیزه آه آمد و نگذاشت ضربه اش            تا جوشد از گلوی تو راز مگـوی تو

در زیر دست و پایی و گم کرده ام تو را            در زیر دست پایم و در جستجوی تو

سی پارۀ تن تو زهم مو به مو گسست            آشـفـتـه گشته پـیکـر تو مثل موی تو

چـیزی نـمانده از تن تو تا بـغـل کـنم            در بین سیـنـه مانـد فـقـط آرزوی تو

آخر بگو که شیشه عطرم سرت کجاست؟            پیچـیده در تـمامی این دشت بوی تو

در قتلگاه بود و به دستش سپر نداشت            یعـنی برای جـنگ تـوانی دگر نداشت
جـسم تمام اهل حرم را به خـیـمه برد            اما برای یـاری خود یک نـفـر نداشت

زینب برای یـاری اش آمد به روی تل            هرقـدر گریه کرد در آنان اثر نداشت
مـادر میان گـودی گـودال بود و شمر            بر روی سینه رفت! گمانم خبر نداشت
جـا مـانـدن رقـیه دراین دشت پُـر بـلا            هرگز بعـید نیست چرا که پدر نداشت
فهمید دخترش که به غیر از فراز نی            بابای داغ دیـده به جـایی سفـر نداشت

و الـشّـمـر جـالـسٌ نـفـس انـبـیا گرفت            خورشید تیره گشت و دوباره هوا گرفت

دارد تمام عـرش خدا می‌خـورد زمین            و الشمر جالسٌ همه عـالم عـزا گرفت

والشمر جالسٌ همه جا زیر و رو شده            خـنجر به روی حنجـر آقای ما گرفت

و الشمر جالسٌ تن صد چاک روی خاک            و الشمر جالـسٌ نفـس مصطفی گرفت

زهـــرا کــنــار گــودی گــودال آمــده            و الشمر جالسٌ دل خـیـرا لنـسا گرفت

و الشمر جالسٌ سر او را گرفت و بعد            زینب به روی تـل دم وا احمدا گرفت

زینب به روی تل به سر و سینه می‌زند            آنقـدر نالـه زد نـزنـیـدش، صدا گرفت